Gdy dochodzi do rozwodu małżonków posiadających dzieci, wtedy konieczne jest ustalenie szczegółów związanych z władzą rodzicielską oraz opieką. Kto może sprawować opiekę nad dzieckiem po rozwodzie?

Bardzo często rozwód rodziców jest dla dzieci traumatycznym wydarzeniem. Dzieci mogą odczuwać z nasiloną intensywnością konflikty rodziców, dlatego też w tym czasie bardzo duże znaczenie ma wyjaśnienie maluchom znaczenia rozwodu oraz jego konsekwencji. Na skutek rozstania się rodzice powinni także ustalić kwestie opieki nad dzieckiem po rozwodzie. Nie zawsze jednak jest to takie proste.

Kto sprawuje opiekę nad dzieckiem po rozwodzie?

Podczas postępowania rozwodowego sąd nie tylko orzeka o tym, że dochodzi do rozpadu małżeństwa czy o podziale majątku. Gdy para ma dziecko albo dzieci, wówczas konieczne jest również podjęcie decyzji dotyczącej sprawowania opieki.

Sprawowanie opieki nad dzieckiem po rozwodzie możliwe jest na parę sposobów:

1. Opieka przez jednego z rodziców – wówczas dziecko na stałe przebywa z matką albo z ojcem, natomiast może widywać się także z drugim rodzicem na określonych w wyroku sądowym zasadach.

2. Opieka naprzemienna – w tym przypadku każde z rodziców ma prawo do opieki nad dzieckiem w takim samym wymiarze czasu. Zwykle dziecko mieszka wtedy przez określony czas u jednego z rodziców, a następnie u drugiego.

Statystyki prezentowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości wskazują, że dziecko po rozwodzie najczęściej trafia pod opiekę matki – dzieje się tak w przypadku około 60% rozwodów. Z kolei jedynie w 5% przypadków dziecko przyznawane jest pod opiekę ojcowi.

Najczęściej zatem sytuacja wygląda tak, że władza rodzicielska po rozwodzie przysługuje obojgu rodzicom, niemniej jednak opieka nad dzieckiem sprawowana jest przez jednego rodzica – najczęściej jest to matka.

Takie rozwiązanie wynika głównie z przepisów zawartych w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, który wskazuje, że dla dobra dziecka opieka powinna być przyznana jednemu z rodziców. Ponadto nadal pokutuje przekonanie, że ojciec nie jest w stanie zająć się dzieckiem tak dobrze, jak robi to matka, dlatego też prawo do opieki nad dzieckiem dla ojca jest przyznawane dość rzadko.

Jak sąd ustala sposób wykonywania władzy rodzicielskiej?

W trakcie rozprawy sądowej związanej z władzą rodzicielską oraz opieką nad dzieckiem sąd może przyznać władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jednak nie jest to jedyna możliwa opcja.

Również sąd może:

• pozbawić władzę rodzicielską jednego z rodziców
• pozbawić władzę rodzicielską obojga rodziców
• ograniczyć władzę rodzicielską jednemu z rodziców

Najczęściej do pozbawienia lub ograniczenia władzy rodzicielskiej dochodzi w sytuacji, gdy występują ku temu przesłanki związane z dobrem dziecka.

Przy ustalaniu władzy rodzicielskiej oraz opieki nad dzieckiem sąd może także posłużyć się opinią, jaką przedłoży psycholog. Korzysta się wtedy również ze wsparcia Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego w przypadku młodszych dzieci.

Co zrobić, gdy rodzic utrudnia kontakty z dzieckiem?

Zdarza się, że pomimo wyroku sądowego dotyczącego ustalonych kontaktów z dzieckiem jeden z rodziców utrudnia je drugiemu. Co można zrobić w sytuacji, gdy pojawia się utrudnianie kontaktów z dzieckiem?

Przede wszystkim rodzice mogą próbować porozumieć się między sobą, lecz często nie jest to łatwe. Właśnie dlatego warto wtedy zdecydować się na wniesienie sprawy do sądu.

Gdy zostaną naruszone wcześniejsze ustalenia dotyczące kontaktów z dzieckiem przez jednego z rodziców, wówczas sąd może nakazać mu zapłacenie kary finansowej. W powtarzających się przypadkach można także wnioskować o zmianę zasad opieki oraz władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.